Ένα από τα προβλήματα που έχω αντιμετωπίσει αρκετές φορές στη ζωή μου είναι οτι επιτρέπω στο παρελθόν μου να μου υπαγορεύει τι μπορώ να κάνω και τι όχι. Ναι όπως το ακούτε επέτρεψα για πολλά χρόνια να ορίζει το παρελθόν μου, το τι θα συμβεί στο μέλλον μου.
Πρόσφατα, όμως, κοντεύοντας στο τέλος της τέταρτης δεκαετίας της ζωής μου, άρχισα να ανακτώ την κατανόηση ότι δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα μέχρι να το κάνουμε. Δεν μπορούμε ποτέ να γνωρίζουμε με βεβαιότητα, ότι δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι μέχρι να το επιχειρήσουμε.
Αντιμετώπισα πολλές φορές τη δύναμη των πεποιθήσεων στη ζωή μου. Οι πεποιθήσεις είναι μορφές βεβαιότητας ότι αυτό που θεωρεί κάποιος σωστό ισχύει πραγματικά. Κάποιοι λοιπόν ενστάλαξαν σε πολύ πρώιμα χρόνια τέτοιες βεβαιότητες μέσα στο υποσυνείδητό μου με αποτέλεσμα να τα θεωρώ ταυτόχρονα σαν πραγματικότητες.
Οι πεποιθήσεις ορίζουν τις συνήθειες μας. Το σύνολο των συνηθειών μας ορίζουν τη συμπεριφορά μας και το σύνολο της συμπεριφοράς μας ορίζει τον χαρακτήρα μας. Άρα λοιπόν ο μόνος τρόπος για να αλλάξω τον χαρακτήρα μου είναι να αλλάξω συνήθειες. Για να το κάνω όμως αυτό πρέπει να σπάσω τον περιοριστικό κλοιό των πεποιθήσεων.
Πρέπει να σταματήσω να επιτρέπω στο παρελθόν να ορίζει το "εδώ και τώρα"
Πως λειτουργούν οι πεποιθήσεις στη ζωή μας;
Οι εκπαιδευτές ελεφάντων στην Ινδία δένουν τα μικρά ελεφαντάκια από το πόδι με μια χοντρή αλυσίδα. Στην αρχή κάνουν μερικές προσπάθειες να ελευθερωθούν αλλά σύντομα εγκαταλείπουν την προσπάθεια τους. Όταν πια έχουν μεγαλώσει κι έχουν γίνει γιγάντια ζώα, τα οποία είναι σε θέση με ένα απλό τίναγμα του ποδιού τους να διαλύσουν την αλυσίδα, δεν κάνουν την παραμικρή προσπάθεια να ελευθερωθούν. Αυτό συμβαίνει γιατί έμαθαν να αποδέχονται την αδυναμία τους.
Αυτή η μορφή μαθημένης αδυναμίας (learned helpnessness) είναι μια πεποίθηση. Μια παρελθοντική πεποίθηση που χτίστηκε στο παρελθόν και τους καταδυναστεύει σε όλη τους τη ζωή.
Έτσι λειτουργεί και στον άνθρωπο η πεποίθηση. Ο πατέρας μας, η μητέρα μας και αργότερα ο δάσκαλος, ο σύζυγος, ο εργοδότης μας, πέρασαν μέσα μας κάποιες πεποιθήσεις οι οποίες δεν μας αφήνουν να θυμηθούμε ποιοι είμαστε.
Όπως και οι ελέφαντες που αναπτύσσουν σταδιακά υπεράνθρωπη δύναμη, έτσι και οι άνθρωποι γεννιούνται με υπεράνθρωπη δύναμη. Η δύναμη αυτή μέσα τους δεν είναι απλά θεϊκή δύναμη, αλλά ο ίδιος ο Θεός ο οποίος ενυπάρχει μέσα στην ανθρώπινη ουσία. Αλλά όπως είδαμε με τον «εκπαιδευμένο» ελέφαντα, η μεγάλη δύναμη δεν θα μας βοηθήσει αν δεν την ασκήσουμε με μια αποφασιστική προσπάθειά να αντισταθούμε σε ό,τι επιδιώκει να κυριαρχήσει πάνω μας.
Αν ζητήσω από κάποιον να περπατήσει πάνω από μια φαρδιά σανίδα που βρίσκεται ένα μέτρο από το έδαφος, θα το προσπαθήσουν όλοι και οι πιο πολλοί θα το πετύχουν. Αν αυτή τη σανίδα την τοποθετήσω πάνω στις ταράτσες δύο κτιρίων, σχεδόν κανείς δεν θα το δοκιμάσει αν δεν είναι εκπαιδευμένος ακροβάτης. Ο λόγος είναι απλός. Αποτυχία σημαίνει πτώση στο κενό και θάνατος.
Το παράδειγμα είναι ακραίο και δεν προτείνω να το δοκιμάσει κανείς, μπορεί όμως να δοκιμάσει να τολμήσει απλά καθημερινά πράγματα που θεωρεί οτι θα αποτύχει και θα δει οτι εφόσον το επιθυμεί θα επιτύχει, άλλες φορές άμεσα και άλλες φορές μετά από μερικές προσπάθειες.
Ας θυσιάσουμε λοιπόν κάποιες συνήθειες, ξεκινώντας από τις περιοριστικές πεποιθήσεις που μας δένουν σαν αλυσίδα στο έδαφος και ας θυμηθούμε την επόμενη φορά οτι ίσως τώρα, να είμαστε κάτι πολύ μεγαλύτερο και παντοδύναμο από εκείνο το πλασματάκι που στην αρχή της ζωής του,κάποιοι του τοποθέτησαν ταμπέλες οι οποίες όρισαν έκτοτε τη συμπεριφορά του.
Βιβλιογραφία:
My Critical Review of Gary Kessler's-"The Elephant Principle"
Learned Helplessness
Vassilios Canellos | Blog Author
Ο Vassilios Canellos γράφει κυρίως για τον εαυτό του και κατόπιν για όποιον άλλον θέλει να κοιτάξει μέσα από την αποτυπωμένη οπτική του. Αλλωστε, επιρροές δεχόμαστε κι επιρροές γινόμαστε. Αχρονη σκέψη προσκολλημένη στο χαρτί. Νοηματική σκυτάλη για αυτόν που θα λάβει τον σπινθήρα και θα προχωρήσει ένα σκαλοπάτι μακρύτερα. Τότε το άχρονο μεταβάλλεται σε διαχρονικό, μέσα από τη συλλογική συνδρομή
vassilios.canellos@outlook.com
