Δεν υπάρχει φιλοσοφία δίχως ηθική. Το πραγματικό θεοσοφικό κίνημα δεν είναι ούτε μια ίντσα μεγαλύτερο από τον πυρήνα του που είναι "ήθος". Tο ήθος είναι συνώνυμο της απρόσωπης και αμερόληπτης ηθικής. Ο ηθικός σκοπός που είναι ο άνθρωπος να είναι και να συμπεριφέρεται τίμια προς όλα τα όντα, είναι η μόνη απόδειξη ότι ο μαθητής γνωρίζει τί πράγματι είναι η θεοσοφία.
Η αποστήθιση της θεοσοφικής φιλολογίας δεν αρκεί αν απουσιάζει η καλή θέληση και πρόθεση. Το να αποστηθίζει κανείς και να απαγγέλει σελίδες ολόκληρες - αν δεν έχει ήθος - το μόνο που θα του άξιζε θα ήταν ένα μετάλλιο για τις "παπαγαλίστικες"
ικανότητές του. Η άποψη ότι ο "παπαγαλισμός" είναι ταλέντο, είναι ψευδαίσθηση που κάνει το άτομο υπερφίαλο κι επομένως ανόητο. Και επειδή αυτό μπορεί να συμβαίνει στον καθένα, σκόπιμο είναι να παρατηρούμε τη συμπεριφορά μας.
Aιτία, Αποτέλεσμα και Ήθος
Η Μπλαβάτσκυ λέει ότι ο νόμος του κάρμα, είναι ο ηθικός νόμος και είναι μία όψη του νόμου της αιτίας και του αποτελέσματος. Ο νόμος αιτία-αποτέλεσμα κυριαρχεί σε ό,τι υπάρχει στη Φύση ενώ ο νόμος του κάρμα αφορά στο ανθρώπινο και ηθικό πεδίο. Κάρμα σημαίνει το αποτέλεσμα της δράσης και ολόκληρος ο κόσμος πάλλεται από νοήμονα δραστηριότητα. Είναι εξαιρετικά σημαντικό να αντιληφθούμε ότι όλα βρίσκονται κάτω από την κυριαρχία και επίδραση του Κάρμα, που είναι ο νόμος της δράσης - αντίδρασης και ιδιαίτερα της δικαιοσύνης και στην ουσία του, το κάρμα, είναι ο εκπαιδευτής του Ήθους.
Σε μια απαντητική επιστολή , στον "Θεόσοφο", Ιούνιος 1884, η Μπλαβάτσκυ επισημαίνει τα εξής:
"Το λάθος που γίνεται συχνά είναι ο νόμος της αιτίας και του αποτελέσματος να εκλαμβάνεται ως ο νόμος της αξίας και της απαξίας. Ο νόμος του Κάρμα είναι ο ηθικός νόμος και όπου δεν υπάρχει ηθική ευθύνη, δεν υπάρχει εφαρμογή του νόμου. Όμως ο νόμος του αιτίου και αποτελέσματος εφαρμόζεται σε όλα τα τμήματα της φύσης."
O νόμος του κάρμα που είναι ο νόμος της προσαρμογής προς το "θείο ήθος" εφαρμόζεται και ισχύει για ό,τι διαθέτει αυτοσυνειδητότητα. Ο άνθρωπος είναι το είδος της εξέλιξης που διαθέτει ενσωματωμένη νοημοσύνη, κι αυτό είναι ο κρίκος που τον διασυνδέει με την παγκόσμια Συνειδητότητα - Ψυχή.
Ενώ ο νόμος του αιτίου και του αποτελέσματος, ισχύει και για ό,τι δεν έχει αντίληψη του ήθους. Ο νόμος του κάρμα ή του ήθους δεν ισχύει στα είδη της φυσικής εξέλιξης - ζωϊκό, φυτικό και ορυκτό βασίλειο και στο στοιχειακό. Κάτω από τον νόμο αιτίας - αποτελέσματος, ένας σκύλος που εξασκείται στην ανεύρεση τροφής αναπτύσσει πιο γρήγορα τις δυνατότητές του από έναν άλλο σκύλο που κάθεται, τρώει και κοιμάται όλη μέρα. Ο πρώτος θα σχηματίσει πιο γρήγορα τις συνθήκες ώστε να εισέλθει στο επόμενο στάδιο εξέλιξης. Τα στοιχεία της ελπίδας, της πίστης, της εμπιστοσύνης κλπ, υπάρχουν στο ζωικό είδος. Όταν αυτά εξασκούνται, γίνονται πιο δυνατά και καθώς καμιά προσπάθεια στη φύση δεν χάνεται, βρίσκουν τη θέση τους στην
πορεία της εξέλιξης. (CW6, Karma)
Πρακτική Θεοσοφία
Όσον αφορά την εφαρμογή του ήθους στην ανθρώπινη ζωή, η Μπλαβάτσκυ το προσδιορίζει ως πρακτική Θεοσοφία και το συνοψίζει στο "Θεόσοφος είναι αυτός που κάνει(εφαρμόζει) Θεοσοφία". Η πρακτική θεοσοφία είναι ισοδύναμη μιας καθημερινής συμπεριφοράς που περιλαμβάνει όλα όσα μπορούν να αφυπνίσουν και να μετατρέψουν σε πράξη τα θεία εγγενή στοιχεία του ανθρώπου. Δικαιοσύνη, τιμιότητα, αγάπη και θυσία για το "εμείς" και όχι το "εγώ", είναι οι θεοσοφικοί κανόνες της καθημερινής ζωής.
Εξηγώντας τους τρόπους της "Πρακτικής Θεοσοφίας", η Ε.Π.Μ. λέει τα εξής:
"Ουδείς μπορεί να λέει ότι δεν είναι σε θέση να κάνει κάτι για τους άλλους… Ένα ποτήρι κρύο νερό που δίνεται την κατάλληλη στιγμή σε έναν διψασμένο οδοιπόρο είναι ένα ευγενικό καθήκον και αξίζει περισσότερο από μια ντουζίνα γεύματα, που δίνονται σε ανθρώπους που μπορούν να τα πληρώσουν. (Κλειδί της Θεοσοφίας, Πρακτική Θεοσοφία, σ. 239)
Συμβατικές συνήθειες που επαναλαμβάνονται δίχως καθόλου σκέψη χρειάζεται να επανεξεταστούν προσεκτικά, αν θέλουμε να βελτιώσουμε τη ζωή και τη δική μας και της κοινωνίας και να την μετατρέψουμε από πεδίο μάχης κι ανταγωνισμού σε πεδίο συναγωνισμού και συνεργασίας. Το θεοσοφικό μήνυμα της ενότητας της ζωής και επομένως της αδελφότητας των ανθρώπων δεν αφήνει περιθώρια για επανάληψη συμπεριφορών που τα χωριστικά τους κίνητρα οδήγησαν την ανθρωπότητα στον καταποντισμό της μέσα στην ψευδαίσθηση της ύλης. Ας επωφεληθούμε από την εμπειρία που η ζωή μας έδωσε και μας δίνει, ας δοκιμάσουμε τις παραινέσεις των σοφών κι ας κάνουμε πρότυπά μας τις πνευματικές ιδέες που ο τοποχρόνος δεν μπορεί να αλλάξει.
Η Ασπασία Παπαδομιχελάκη είναι συγγραφέας και ιδρύτρια του ελληνικού τμήματος του Θεοσοφικού Κινήματος.
Via Ιδεότοπος
