Ένα από τα αξιώματα της αρχαίας σοφίας είναι ότι υπάρχει ένα Θείο Σχέδιο που κυβερνάται από θεμελιώδεις νόμους οι οποίοι λειτουργούν όσο το σύμπαν είναι σε εκδήλωση. Ο κυριότερος απ' αυτούς τους νόμους είναι ο νόμος του Κάρμα. Ονομάζεται επίσης νόμος της Αιτίας και του Αποτελέσματος, της Προσαρμογής, της Αρμονίας και της Ηθικής Αιτιότητας.
Η Ε.Π.Μπλαβάτσκυ τον προσδιορίζει ως τον ύψιστο νόμο του Σύμπαντος, την πηγή, την προέλευση και τη βάση όλων των άλλων νόμων. Και λέει ότι «είναι ο αόρατος και άγνωστος νόμος που προσαρμόζει με σοφία, ευφυϊα και δικαιοσύνη κάθε αποτέλεσμα στην αιτία του». Δηλαδή δεν υπάρχει αποτέλεσμα δίχως αιτία και αιτία δίχως αποτέλεσμα. Ο νόμος αυτός λειτουργεί αιώνια, απαράλλακτα και απαραβίαστα. Eίναι αιώνιος και αντιπροσωπεύει την ίδια τη Θεότητα.
Κατά τους Πυθαγόρειους η νομοτέλεια της κοσμικής δικαιοσύνης που διέπει το φυσικό σύμπαν έχει μαθηματική διάρθρωση, εκφράζει δηλαδή άκαμπτη μαθηματική αναλογία. Και αυτή η μαθηματική ακαμψία αποκαλύπτει την ουσία και την έννοια της Δικαιοσύνης.
Δίκαιο, κατά τον κοινωνικό νομοθέτη, είναι εκείνο που ρυθμίζει την κοινωνική ζωή κατά τρόπο «ετερόνομο», «επιτακτικό» και «εξαναγκαστικό».
Κατά τον Θείο Νομοθέτη, Δικαιοσύνη είναι η ισορροπία ανάμεσα στην αιτία και το αποτέλεσμά της. Αυτό είναι Αρμονία και υπάρχει όσο η Ζωή βρίσκεται στον Υποκειμενισμό της ή όσο δεσπόζει η ομοιογένεια.
Όταν η Ζωή εξέρχεται στη διαδικασία της ετερογένειας ή του γίγνεσθαι, τότε επέρχεται δυσαρμονία και ανισορροπία. Ανάμεσα στους δύο πόλους ομοιογένεια-ετερογένεια, πνεύμα και ύλη, καλό-κακό, υπάρχει ένας τρίτος παράγοντας ανάμεσα στις αντιθέσεις για να τις ενώνει. Αυτός ο τρίτος παράγοντας είναι ο ΝΟΜΟΣ και μάλιστα ο Νόμος του Κάρμα. Ο Νόμος είναι στο τρίπτυχο της Ύπαρξης και λειτουργεί ως μεσάζοντας που επιβάλλει και επιτηρεί την αρμονία στη διεκπεραίωση του Θείου Σχεδίου. (Καλό-Κακό-Δικαιοσύνη)
Η Παγκόσμια Συνειδητότητα από την οποία πηγάζουν οι ψυχές είναι δικαιοσύνη, συμπόνια, ενότητα και συλλογικότητα. Κάθε δράση αντίθετη προς αυτές τις αρχές που είναι εγωστρεφής, χωριστική, και άδικη φέρνει δυσαρμονία και ανισορροπία. Ο νόμος του Κάρμα ή της Αρμονίας επεμβαίνει ώστε να εξισορροπεί δια του αποτελέσματος την κάθε δράση.
Το Κάρμα μας τιμωρεί για σφάλματα, αλλά και μας καθοδηγεί για το καλό μας στα ανώτερα ύψη τελειότητας, μέσα από την πειθαρχία, την ανάπαυση και ανταμοιβή. Είναι ένας νόμος τόσο περιεκτικός στη δράση του που αγκαλιάζει ταυτόχρονα και τη φυσική και την ηθική μας ύπαρξη.
Κάρμα και Κύκλοι
Οι Δυτικοί δεν είναι εξοικειωμένοι με τη λέξη «Κάρμα». Είναι η ονομασία που υιοθετήθηκε από τους Θεόσοφους του 19ου αι. για έναν από τους πιο σημαντικούς νόμους της φύσης. O όρος προέρχεται από το -καρ- που σημαίνει το πράττειν και την κατάληξη -μα- που σημαίνει το αποτέλεσμα. Ο νόμος είναι αέναος ως προς τη λειτουργία του, ισχύει στους πλανήτες, στα συστήματα των πλανητών, στις φυλές, στα έθνη, στις οικογένειες και τα άτομα. Είναι η δίδυμη δοξασία της μετενσάρκωσης ή του νόμου των Κύκλων.
Ο Κύκλος είναι η Κινητήρια Δύναμη η οποία υποχρεώνει κάθε εκδηλωμένο να κινηθεί, να λειτουργήσει και να πραγματοποιήσει τον εξαρχής καθορισμένο κυκλικό τρόπο. Τόσο απόλυτα συνυφασμένοι είναι αυτοί οι δύο νόμοι, ώστε είναι σχεδόν αδύνατο να εξετασθεί ο ένας χωριστά από τον άλλο.
«Μόνο η γνώση των συνεχών επαναγεννήσεων της μίας και ίδιας ατομικότητας, σε όλη τη διάρκεια κύκλου της ζωής και η διαβεβαίωση ότι οι ίδιες Μονάδες... πρέπει να περάσουν μέσα από τον Κύκλο της Ανάγκης, αμειβόμενες ή τιμωρούμενες με μια επαναγέννηση για τις ταλαιπωρίες που υπέμειναν ή για τα εγκλήματα που διέπραξαν στην προηγούμενη ζωή .... μπορεί να εξηγήσει το μυστηριώδες πρόβλημα του Καλού και του Κακού και να συμβιβάσει τον άνθρωπο με τη φοβερή αδικία της ζωής.»[1]
«Η γνώση του Κάρμα μπορεί να μας εξηγήσει το μυστήριο πρόβλημα των αντιθέσεων και να συμφιλιώσει τον άνθρωπο με τη φοβερή και προφανή αδικία στη ζωή. Τίποτε άλλο εκτός από μια τέτοια βεβαιότητα δεν μπορεί να ηρεμήσει την επαναστατημένη αίσθηση δικαιοσύνης που νιώθουμε. Γιατί, όταν κάποιος που δεν είναι εξοικειωμένος με την ευγενή διδασκαλία κοιτάξει γύρω του και παρατηρήσει τις ανισότητες γέννησης και τύχης, διάνοιας και ικανοτήτων, όταν κανείς παρατηρήσει ότι τιμώνται μωροί και άσωτοι άνθρωποι, στους οποίους η τύχη έχει επισωρεύσει την εύνοιά της μόνο και μόνο λόγω μιας προνομιακής γέννησης, ενώ ο εγγύτερος πλησίον τους, παρά τις διανοητικές και ευγενείς αρετές του - καθόλα πολύ πιο αξιέπαινες - χάνεται μέσα στην ένδεια και στην έλλειψη συμπάθειας. Όταν κάποιος βλέπει όλα αυτά και πρέπει να αδιαφορήσει, ανήμπορος να ανακουφίσει τους αναξιοπαθούντες, ενώ τα αυτιά του ηχούν και η καρδιά του πονάει από τις κραυγές του πόνου oλόγυρά του - μόνον αυτή η ευλογημένη γνώση του Κάρμα τον συγκρατεί από το να αναθεματίζει τη ζωή και τους ανθρώπους καθώς και τον υποτιθέμενο Δημιουργό τους.»[2]
Κανένα σημείο ή ύπαρξη στο σύμπαν δεν εξαιρείται από τη λειτουργία του Κάρμα, αλλά όλα και όλοι βρίσκονται υπό την επιρροή του. Είναι ο νόμος της ηθικής αιτιότητας, της δικαιοσύνης, της ανταμοιβής και της τιμωρίας. Είναι ο νόμος της προσαρμογής προς το τέλειο και το αρμονικό. Η αιτία για τη γέννηση και επαναγέννηση, αλλά επίσης και το μέσο για απόδραση από την ενσάρκωση.
Η Θεοσοφία βλέπει το Σύμπαν σαν ευφυές σύνολο, επομένως κάθε κίνηση στο Σύμπαν είναι μια δράση αυτού του συνόλου που οδηγεί σε αποτελέσματα, τα οποία με τη σειρά τους γίνονται αιτίες για περαιτέρω αποτελέσματα. Βλέποντάς το με τέτοια ευρύτητα, οι αρχαίοι Ινδοί έλεγαν ότι κάθε ύπαρξη μέχρι το Βράχμα βρισκόταν υπό την εξουσία του νόμου του Κάρμα.
Ο νόμος του Κάρμα ή της Δικαιοσύνης, είναι αυτός που θέτει τα όρια στην ανθρώπινη μονάδα, όρια που αποτελούν τον περιορισμό της δράσης της ως προς την εξάπλωση του ανήθικου και εγωιστικού στοιχείου της. Η υπακοή στον Παγκόσμιο Νόμο της Δικαιοσύνης και η εφαρμογή του αντανακλά και καλλιεργεί σε κάθε Μονάδα στο σύμπαν, αυτό που λέμε ήθος. Για τούτο το Κάρμα είναι άμεσα συνδεδεμένο με τις σκέψεις και τις πράξεις του ανθρώπου. Είναι ο νόμος της αρμονίας που αλάνθαστα επαναφέρει σε ισορροπία κάθε διαταραχή.
Ο άνθρωπος, που δεν βλέπει πουθενά καταφύγιο ή ελπίδα, επικαλείται μεγαλόφωνα έναν Θεό που δεν απαντά και τότε φθονεί τον άλλον. Η απάντηση που του δίνεται είναι ότι αυτό «είναι θέλημα Θεού» και η δική του ερώτηση είναι το «γιατί βασανίζομαι έτσι;» Συνηθίζουμε να θεωρούμε πως η αυθαίρετη βούλησή του Θεού προκαλεί τη δική μας δυστυχία.
Η αλήθεια είναι ότι κάθε άνθρωπος δημιουργεί και διαμορφώνει το δικό του πεπρωμένο, ότι είναι ο μόνος που κινεί τις αιτίες για τη δική του ευτυχία και δυστυχία. Σε μια ζωή σπέρνει και στην επόμενη θερίζει. Κατ'αυτόν τον τρόπο, ο νόμος του Κάρμα τον κατευθύνει στο διηνεκές.
Είναι... «Ο Υπέρτατος Νόμος του Σύμπαντος, η πηγή, η αρχή όλων των άλλων Νόμων που υπάρχουν σε ολόκληρη τη Φύση. Κάρμα είναι ο αλάθητος Νόμος, που προσαρμόζει το αποτέλεσμα στην αιτία, στο φυσικό, νοητικό και πνευματικό πεδίο του Είναι. Δεν υπάρχει αιτία, από την πιο μεγάλη ως την πιο μικρή, από την αναταραχή των κόσμων μέχρι την απλή κίνηση του χεριού μας, που να μένει χωρίς το αποτέλεσμά της. Και επειδή το όμοιο παράγει το όμοιο, το Κάρμα είναι ο αόρατος και άγνωστος Νόμος, που προσαρμόζει με σοφία, νοημοσύνη και δικαιοσύνη κάθε αποτέλεσμα στην αιτία του, επιστρέφοντάς την σ' εκείνον που τη δημιούργησε. Αν και ο ίδιος είναι άγνωστος, γίνεται αντιληπτή η δράση του.»[3]
Το Κάρμα είναι ένας ευεργετικός νόμος, απόλυτα ευσπλαχνικός, αδυσώπητα ακριβοδίκαιος, γιατί το αληθινό έλεος δεν είναι εύνοια αλλά αμερόληπτη δικαιοσύνη.
«... δεν είναι το Κάρμα που ανταμείβει ή τιμωρεί, αλλά εμείς που ανταμείβουμε ή τιμωρούμε τον εαυτό μας ανάλογα με το αν συνεργαζόμαστε με τη φύση, μέσα από τη φύση και παράλληλα με αυτήν, υπακούοντας στους νόμους από τους οποίους εξαρτάται η Αρμονία ή καταστρατηγώντας τους.»[4]
Ας δώσουμε το παράδειγμα της κίνησης μέσα σε μια λίμνη.
Όταν μια πέτρα πέφτει στο νερό, δημιουργεί κύματα. Τα κύματα ταλαντώνονται μέχρις ότου τελικά, λόγω του φαινομένου που οι φυσικοί ονομάζουν νόμο της διάχυσης της ενέργειας, ηρεμούν και το νερό επανέρχεται στην πρότερη κατάσταση. Παρομοίως, κάθε δράση σε κάθε πεδίο, παράγει διαταραχή στην ισόρροπη αρμονία του Σύμπαντος και οι δονήσεις που προκαλούνται κατ' αυτόν τον τρόπο, θα εξακολουθήσουν, εάν η περιοχή είναι περιορισμένη, μέχρις ότου αποκατασταθεί ισορροπία. Εφόσον, όμως, κάθε τέτοια διαταραχή αρχίζει από κάποιο συγκεκριμένο σημείο, είναι σαφές ότι η ισορροπία και η αρμονία μπορούν να αποκατασταθούν μόνο με την εκ νέου σύγκλιση στο ίδιο ακριβώς σημείο όλων των δυνάμεων από όπου είχαν τεθεί σε κίνηση. Εδώ, λοιπόν, αποδεικνύεται πώς οι συνέπειες των πράξεων ενός ανθρώπου, των σκέψεων του κ.λ.π. πρέπει να αντιδρούν όλες σε αυτόν με την ίδια δύναμη που προκάλεσε τη δράση τους.[5]
Γιατί τον ονομάζουμε Νόμο Ηθικής Αιτιότητας
«Το Κάρμα είναι μια λέξη με πολλά νοήματα και έχει έναν ειδικό όρο σχεδόν για καθεμιά από τις όψεις της. Σαν συνώνυμο του αμαρτήματος σημαίνει την εκτέλεση μιας πράξης για την επίτευξη ενός σκοπού κοσμικής και επομένως εγωιστικής επιθυμίας, η οποία δεν μπορεί παρά να είναι επιβλαβής για κάποιον άλλο. Το Κάρμα είναι η δράση, η Αιτία και το Κάρμα πάλι είναι «ο νόμος της ηθικής αιτιότητας», το αποτέλεσμα μιας πράξης που δημιουργήθηκε εγωιστικά, ενώ αντίθετα ο μεγάλος νόμος της αρμονίας βασίζεται στον αλτρουϊσμό.»[6]
Ο κόσμος όπως και ο άνθρωπος υπάρχουν διαμέσου τριών καταστάσεων συνειδητότητας: πνευματική, νοητική και φυσική ή πνεύμα, νους και σώμα. Από τις τρείς καταστάσεις, η ανώτερη η πνευματική αν και απ'αυτήν μοιράζεται η ζωή, δεν υπόκειται στον νόμο του κάρμα. Τούτο συμβαίνει γιατί είναι έξω από τη δράση, είναι στην παρατήρηση της δράσης. Το νοητικό και φυσικό τμήμα της ζωής είναι αυτό που υπόκειται στο Κάρμα, επειδή αυτό δρα. Κάθε δράση που γίνεται για την ικανοποίηση του προσωπικού Εγώ φέρνει αποτελέσματα τα οποία για να εξουδετερωθούν θα πρέπει να γίνουν δράσεις από το ίδιο το Εγώ που τα προκάλεσε, τέτοιες ώστε να φέρουν τον ρυθμό σε τέλεια ισορροπία και αρμονία. Οι εξισορροπητικές δράσεις θα πρέπει να λειτουργούν κατά της χωριστότητας και υπέρ των άλλων. Αυτό που κρατά την ισορροπία ανάμεσα στο ένα και τα πολλά, ανάμεσα στο ατομικό και το συλλογικό, είναι, εκτός από δικαιοσύνη και κάρμα, «ήθος» και είναι αυτό που βαστάζει την ισορροπία και την αρμονία στον φυσικό μας κόσμο.
«... το μόνο αντίδοτο για τα κακά της ζωής είναι ενότητα και αρμονία: μια Αδελφότητα ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ και αλτρουϊσμός όχι απλώς κατ'όνομα. Η συγκράτηση μιας και μόνο κακής αιτίας, θα συγκρατήσει όχι μόνο ένα, αλλά μια ποικιλία άσχημων αποτελεσμάτων.»[7]
«... Υποστηρίζουμε ακόμη ότι όλες οι οδύνες και όλα τα βάσανα είναι αποτελέσματα έλλειψης αρμονίας και ότι η μόνη και φοβερή αιτία της διαταραχής της αρμονίας είναι ο εγωισμός, σε οποιαδήποτε μορφή και αν παρουσιάζεται.»[8]
Δεν θα ήταν 'ανεξιχνίαστοι οι οδοί' του Κάρμα για τους ανθρώπους, αν εργάζονταν αρμονικά ενωμένοι μεταξύ τους, αντί να προτιμούν τη σύγκρουση και την πάλη.... στα αλήθεια δεν υπάρχει μέσα στη ζωή μας ούτε ένα ατύχημα, ούτε μια δύστυχη μέρα, ούτε μια θλίψη, που η αφορμή της να μη βρίσκεται στις δικές μας πράξεις αυτής ή κάποιας προηγούμενης ζωής.[9]
Από τη φύση του λοιπόν ο νόμος αυτός είναι ισορροπία, αρμονία, δικαιοσύνη, θείο ήθος για τούτο λέγεται και νόμος της Ηθικής Αιτιότητας.
Ήθος και Ηθική
Ο φιλόσοφος που προσπαθεί να ερμηνεύσει την έννοια του όρου «ήθος» ερευνά τις αρχές της φιλοσοφίας, ενώ ο ηθικολόγος είναι αυτός που ερμηνεύει την ανθρώπινη συμπεριφορά με έναν κατηγορηματικό τρόπο επηρεασμένο από τις δικές του προθέσεις. Κατά την εγκυκλοπαίδεια Webster, το «ήθος» αφορά στο κίνητρο και τον χαρακτήρα. Η «ηθική» είναι πιο περιορισμένος όρος γιατί δίνει έμφαση στον τρόπο, στο έθιμο και στη συνήθεια.
Ο Σωκράτης, ένας πραγματικά ηθικός άνθρωπος και δάσκαλος της ηθικής, θεωρήθηκε από την κοινωνία του «ανήθικος». Ο Σωκράτης συνήθιζε να λέει ότι ο άνθρωπος δεν ήταν εκούσια κακός και ότι το κακό είναι αποτέλεσμα της άγνοιας. Το ίδιο ακριβώς καταγράφει ο Πατάντζαλι στα Σούτρας του, όταν λέει ότι η χωριστικότητα είναι επακόλουθο της άγνοιας. Αυτό φέρνει την έλξη για ό,τι ευχαριστεί το προσωπικό εγώ και την άπωση απ'ό,τι το δυσαρεστεί. Όλα μαζί καταλήγουν στον φόβο του θανάτου, που αιτία του έχει την προσκόλληση στο ψεύτικο, το πεπερασμένο και το προσωρινό.
Στο άρθρο της «Τί είναι Αλήθεια», η Ε.Π.Μπλαβάτσκυ αναφέρει τα εξής:
« Η ιδιοτέλεια είναι ιδιαίτερα συντηρητική και δεν θέλει να την ενοχλούν.» Και προσθέτει ότι «η ΙΔΙΟΤΕΛΕΙΑ που είναι το πρωτογεννημένο της Άγνοιας,... χωρίζει και απομακρύνει το δημιουργημένο από την Παγκόσμια Ψυχή και έτσι η ιδιοτέλεια είναι ο αξεπέραστος τοίχος ανάμεσα στον προσωπικό εαυτό και την Αλήθεια. Είναι η παραγωγική αρχή όλων των ανθρωπίνων ελαττωμάτων. Είναι το ψέμα που γεννιέται από την ανάγκη για απόκρυψη της πραγματικότητας και ακολουθεί η υποκρισία που είναι η μάσκα του ψέμματος. Είναι ο μύκητας που μεγαλώνει και δυναμώνει σε κάθε ανθρώπινη καρδιά καταπίνοντας όλα τα όμορφα αισθήματα. Η ιδιοτέλεια καταστρέφει κάθε ευγενικό κίνητρο μέσα μας και είναι η μόνη θεότητα που δεν φοβάται την απουσία της πίστης ή τη λιποταξία των οπαδών της. Σαν αποτέλεσμα ζούμε και υπάρχουμε μέσα σ'αυτόν τον θεό του σκότους.... που ονομάζεται «καθωσπρεπισμός.»
Αλήθεια, πότε ένας άνθρωπος είναι ανήθικος; Όταν εκλογικεύει με τον δικό του τρόπο το αρχέτυπο της δικαιοσύνης, δηλαδή του ήθους. Αυτό διαφαίνεται στη συμπεριφορά του καθώς κρίνει και απορρίπτει οτιδήποτε διαφέρει από τις δικές του απόψεις και βρίσκεται έξω από τα προσωπικά του συμφέροντα.
Η προσωπική ηθική, δηλαδή ο κομφορμισμός, είναι το κακέκτυπο που παρουσιάζεται όταν και όσο το άτομο απέχει από την Αλήθεια. Και είναι αυτό η αιτία των συμφορών ανάμεσα στις προσωπικότητες, στους λαούς, στα έθνη και τις φυλές.
Αυτό το χάσμα ανάμεσα στο ήθος και την ηθικολογία καλύπτεται από την εξέλιξη η οποία προοδευτικά μέσω του κάρμα και της μύησης διαλύει τις πλάνες και αναδεικνύει τον πνευματικό στόχο και την πραγμάτωσή του. Επακόλουθο της ηθικής συμπεριφοράς είναι μια ζωή στη γη χαρούμενη, ήρεμη, δίχως τύψεις και με προοπτικές «ευτυχίας». Ευτυχία είναι η καλή τύχη που είναι το αποτέλεσμα των ηθικών μας δράσεων που φέρνει την καλή επαναγέννηση και την αρμονία στη ζωή μας.
Αποκατάσταση της Αρμονίας
Η Αρμονία είναι η κατάσταση μέσα στην οποία υπάρχει το Θείο Ιδεατό, και η πραγμάτωσή του στην αντικειμενικότητα αποτελεί τον στόχο της εξελισσόμενης ζωής. Αν ο άνθρωπος καταστρέφει την αρμονία στο σύμπαν καθώς και στον εαυτό του, θα πρέπει ο ίδιος να την αναπροσαρμόσει στην αρχική της θέση. Ο νόμος του Κάρμα ούτε τιμωρεί ούτε ανταμείβει. Μόνον εμείς ανταμείβουμε ή τιμωρούμε τους εαυτούς μας ανάλογα με το πόσο λειτουργούμε σε συμφωνία με τον νόμο ή όχι. Ο νόμος απλά προσαρμόζει τα αποτελέσματα προς τις αιτίες που προκλήθηκαν από τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος επομένως θα πρέπει να κατανοήσει ότι ζει σε ένα σύμπαν που κυβερνάται από καθορισμένους νόμους και όταν τους παραβιάζει υπόκειται σε πόνο και οδύνη.
«Όσοι πιστεύουν στο Κάρμα, πρέπει να πιστεύουν στο πεπρωμένο που κάθε άνθρωπος από τη γέννησή του μέχρι τον θάνατο υφαίνει γύρω του, νήμα προς νήμα, όπως η αράχνη υφαίνει τον ιστό της. Το πεπρωμένο αυτό διευθύνει η ουράνια φωνή του αόρατου πρωτότυπου που βρίσκεται έξω από μας, ή από τον εσωτερικό μας αστρικό άνθρωπο. Αυτός είναι στενότερα συνδεδεμένος μαζί μας, και πολύ συχνά γίνεται ο κακός δαίμονας της ενσαρκωμένης οντότητας που ονομάζεται άνθρωπος. Και οι δύο οδηγούν τον εξωτερικό άνθρωπο, ένας όμως πρέπει να επικρατήσει. Από την αρχή της αόρατης αυτής πάλης προβάλλει ο αυστηρός και αδυσώπητος νόμος της ισορροπίας και παρακολουθεί πιστά όλες τις μεταπτώσεις του αγώνα. Όταν και το τελευταίο νήμα υφανθεί, ο άνθρωπος βρίσκεται τυλιγμένος μέσα στο δίχτυ που ο ίδιος έφτιαξε, υποταγμένος απόλυτα στο πεπρωμένο που ο ίδιος ετοίμασε.»[10]
Η αδιάκοπη παρουσία ανάμεσά μας κάθε στοιχείου ανταγωνισμού και αντίθεσης είναι η αιτία της διαίρεσης της ανθρωπότητας σε φυλές, έθνη, φύλα, κοινωνίες και άτομα, σε Κάιν και Άβελ, λύκους και πρόβατα.
«Στην πραγματικότητα, όμως, δεν υπάρχει ατύχημα στη ζωή μας, κακιά μέρα ή ατυχία που δεν θα μπορούσε να αναχθεί στις δικές μας πράξεις σε αυτή ή σε κάποια άλλη ζωή.»[11]
Πολλοί πιστεύουν ότι το προσωπικό κάρμα μπορεί να απαλειφθεί παρακαλώντας και εκλιπαρώντας τον προσωπικό θεό ή τη Δύναμη που επικαλούμαστε. Οι Θεόσοφοι πιστεύουν στην αυστηρή και αμερόληπτη δικαιοσύνη. Θεωρούν ότι η άγνωστη Παγκόσμια Θεότητα, που αντιπροσωπεύεται από το Κάρμα, είναι μια Δύναμη που δεν μπορεί να κάνει λάθη και, γι' αυτό, δεν μπορεί να νιώθει ούτε οργή ούτε ελεημοσύνη, μόνο απόλυτη Δικαιοσύνη, που αφήνει κάθε αιτία, μικρή ή μεγάλη, να εξελίσσεται στις αναπόφευκτες συνέπειές της. Η ρήση του Ιησού «Με οποίον μέτρον μετρείτε θέλει αντιμετρηθή εις εσάς»(Ματθ. Υίί,2) ούτε εκφράζει ούτε υπαινίσσεται οποιαδήποτε ελπίδα για μελλοντικό έλεος ή σωτηρία δια μέσου αντιπροσώπου.
Ο Νόμος διευθετεί τα πράγματα καθώς η Κρίση βασίζεται και στο Έλεος και στη Δικαιοσύνη, που είναι οι δύο πόλοι του Κάρμα. Αυτός είναι ο αλάνθαστος Ρυθμιστής που επηρεάζει σε κάθε ενσάρκωση την ποιότητα της ατομικής ζωής, που καθορίζεται από το σύνολο του καλού και του κακού κατά τις προηγούμενες ενσαρκώσεις.
Κατά τον Βουδισμό, το Κάρμα είναι εκείνος ο ηθικός πυρήνας (κάθε όντος) που μόνος αυτός επιβιώνει του θανάτου και συνεχίζει να μεταναστεύει ή να επανενσαρκώνεται, κι αυτό σημαίνει απλώς ότι δεν απομένει τίποτα μετά από κάθε προσωπικότητα, παρά μόνο οι αιτίες που προκλήθηκαν απ' αυτή. Αιτίες που δεν πεθαίνουν ποτέ, δηλαδή που δεν μπορούν να εξαλειφθούν από το σύμπαν έως ότου αντικατασταθούν από τα εύλογα αποτελέσματά τους και, θα λέγαμε, έως ότου σβηστούν από αυτά.
Τέτοιες αιτίες – αν δεν αντισταθμιστούν με τα κατάλληλα αποτελέσματα κατά τη διάρκεια της ζωής του προσώπου που τις προκάλεσε – θα ακολουθήσουν το επαναγεννημένο Εγώ και θα το φτάσουν στην επόμενη ενσάρκωση έως ότου αποκατασταθεί πλήρως μια αρμονία ανάμεσα στις αιτίες και τα αποτελέσματα. Φυσικά, καμία «προσωπικότητα» - ένα απλό συνονθύλευμα από υλικά άτομα και από ενστικτώδη και νοητικά χαρακτηριστικά – δεν μπορεί να συνεχίσει , ως τέτοια, στον κόσμο του καθαρού Πνεύματος.
Μόνο αυτό που είναι αθάνατο στην ίδια του τη φύση και θείο στην ουσία του, δηλαδή το πνευματικό Εγώ, μπορεί να υπάρχει για πάντα. Και εφόσον το πνευματικό Εγώ είναι αυτό που επιλέγει την προσωπικότητα που θα εφοδιάσει, μετά από κάθε Ντεβαχάν, και που λαμβάνει μέσω αυτών των προσωπικοτήτων τα αποτελέσματα που παράχθηκαν από τα Καρμικά αίτια, είναι, κατά συνέπεια, το πνευματικό Εγώ, εκείνος ο «εαυτός», που αποτελεί τον «ηθικό πυρήνα» που αναφέρθηκε και το ενσαρκούμενο Κάρμα, «το μόνο που επιβιώνει του θανάτου».
Το Κάρμα είναι τριών ειδών:
Πρώτον - εκείνο που δεν έχει αρχίσει να παράγει αποτέλεσμα στη ζωή μας εξ αιτίας της επίδρασης πάνω μας μερικών άλλων καρμικών αιτιών. Αυτό συμβαίνει εξαιτίας ενός νόμου που είναι πασίγνωστος στους φυσικούς, κατά τον οποίον δύο αντίθετες δυνάμεις αλληλοεξουδετερώνονται και μία δύναμη μπορεί να είναι αρκετά ισχυρή ώστε να αποτρέπει προσωρινά την επενέργεια μιας άλλης.
Αυτός ο νόμος λειτουργεί στα αόρατα νοητικά και καρμικά πεδία ή σφαίρες ύπαρξης ακριβώς όπως και στα υλικά πεδία. Η δύναμη ενός ορισμένου συνόλου σωματικών, νοητικών και ψυχικών ιδιοτήτων με τις τάσεις τους μπορεί να εμποδίσει απόλυτα τη λειτουργία σε μας αιτιών με τις οποίες συνδεόμαστε, επειδή ολόκληρη η φύση κάθε ανθρώπου χρησιμοποιείται για την πραγμάτωση αυτού του νόμου. Ως εκ τούτου, οι αδύναμοι και μετρίων ικανοτήτων παρέχουν αδύνατη εστίαση για το κάρμα και σε αυτούς το γενικό αποτέλεσμα μιας ολόκληρης ζωής είναι περιορισμένο, μολονότι οι ίδιοι μπορεί να το αισθάνονται πολύ βαρύ. Ο άνθρωπος, όμως, εκείνος που έχει ανοιχτό και ερευνητικό χαρακτήρα και πολλή δύναμη θα αισθανθεί τη λειτουργία μιας μεγαλύτερης ποσότητας Κάρμα από τον αδύναμο.
Δεύτερον - εκείνο το Κάρμα που τώρα δημιουργούμε ή αποθηκεύουμε με τις σκέψεις και τις πράξεις μας και το οποίο θα λειτουργήσει στο μέλλον όταν το κατάλληλο σώμα, νους και περιβάλλον επιλεγούν σε κάποια άλλη ζωή ή όποτε το αντίξοο Κάρμα απομακρυνθεί.
Σε αυτό υπάγονται εκείνες οι περιπτώσεις όπου οι άνθρωποι βιώνουν ξαφνική αλλαγή της τύχης ή αλλαγή προς το καλύτερο είτε στις συνθήκες της ζωής τους είτε στον χαρακτήρα.
Αυτό έχει σημαντικό αντίκτυπο στην παρούσα συμπεριφορά μας. Ενώ το παλαιό κάρμα πρέπει να εξαντληθεί και δεν μπορεί να σταματήσει, είναι σοφό ο άνθρωπος να σκέφτεται και να ενεργεί τώρα έτσι κάτω από τις παρούσες περιστάσεις, όποιες κι αν είναι, ώστε να μην προκαλέσει καμία κακή ή βλαβερή αιτία για την επόμενη επαναγέννηση ή για τα επόμενα χρόνια αυτής της ζωής. Δεν χρειάζεται να επαναστατεί, γιατί ο νόμος λειτουργεί αδιάκοπα είτε κλαίμε είτε χαιρόμαστε.
Τρίτον - εκείνο το Κάρμα που έχει αρχίσει να παράγει αποτελέσματα. Πρόκειται για την τρέχουσα λειτουργία πάνω μας στην τωρινή ζωή των αιτιών που δημιουργήθηκαν με άλλα Εγώ σε προηγούμενες ζωές. Βρίσκεται δε σε δράση γιατί, όντας προσαρμοσμένο στο οικογενειακό γένος, στο ατομικό σώμα, στο αστρικό σώμα και στις φυλετικές τάσεις της παρούσας ενσάρκωσης, εκτίθεται απλώς, ενώ άλλο Κάρμα, που δεν έχει ακόμα διοχετευτεί, περιμένει την κανονική του σειρά.
Αυτές οι τρεις τάξεις του Κάρμα διέπουν τους ανθρώπους και τον κόσμο κατά τις περιόδους εξέλιξης. Κάθε αποτέλεσμα απορρέει από μια προηγούμενη αιτία και, καθώς όλα τα όντα συνεχώς ξαναγεννούνται βιώνουν αδιάκοπα τα αποτελέσματα των σκέψεων και πράξεών τους (που είναι κι αυτές αιτίες) μιας προηγούμενης ενσάρκωσης. Κι έτσι καθένας απαντάει, όπως λέει ο Απόστολος Ματθαίος, για κάθε λέξη και σκέψη. Κανένας δεν μπορεί να ξεφύγει είτε με την προσευχή είτε με την εύνοια είτε με τη δύναμη είτε με κάποιον άλλο μεσάζοντα. Η αληθινή μετάνοια μπορεί να απαλύνει τις συνέπειες και στην περίπτωση αυτή μέγιστο ρόλο παίζει η θέληση του ατόμου να αλλάξει σταθερά και ριζικά τις κακές του τάσεις και συνήθειες.
Αλλαγές μπορεί να γίνουν στην ύπαρξη στη διάρκεια μιας ζωής, και έτσι να δημιουργηθεί μια άλλη κατάσταση κάρμα και αυτό μπορεί να συμβεί με δύο τρόπους:
- μέσω της δύναμης της σκέψης και της δύναμης της υπόσχεσης και
- μέσω φυσικής αλλαγής οφειλόμενης στην πλήρη εξάλειψη των παλαιών αιτίων.
Οι καρμικές αιτίες ανήκουν στην ψυχο-νοητική φύση του ανθρώπου, στο σώμα του και στις συνθήκες της ζωής του. Η πνευματική φύση μας δεν επηρεάζεται ποτέ από το Κάρμα.
Το Κάρμα και τα Σκάντας
Αφού το Κάρμα δώσει στην ανθρώπινη ψυχή, που απέδρασε από τις αγωνίες της προσωπικής ζωής, μια επαρκή, πάντα, μια εκατονταπλή ανταμοιβή, τότε με τη στρατιά των Σκάντας[12], περιμένει στο κατώφλι του Ντεβαχάν, από όπου ξανά προβάλλει το μετενσαρκούμενο Εγώ για μια νέα ενσάρκωση. Είναι αυτή ακριβώς τη στιγμή που το μελλοντικό πεπρωμένο του Εγώ, που τώρα αναπαύεται, τρέμει στην κλίμακα της Ανταποδοτικής Δικαιοσύνης, καθώς αυτό για άλλη μια φορά βρίσκεται υπό την κυριαρχία του ενεργού Καρμικού νόμου. Σε αυτήν ακριβώς την επαναγέννηση που είναι έτοιμη γι' αυτό, μια επαναγέννηση επιλεγμένη και προετοιμασμένη από αυτόν τον μυστηριώδη, αμείλικτο, εντούτοις, αλάθητο Νόμο ως προς τη δικαιοσύνη και σοφία των προσταγών του, οι αμαρτίες της προηγούμενης ζωής του Εγώ τιμωρούνται. Μόνο που δεν είναι μέσα σε καμία φανταστική κόλαση, αλλά κυριολεκτικά ρίχνεται πάνω σε αυτή τη γη, που είναι το πεδίο των αμαρτιών του, όπου θα πρέπει να εξιλεωθεί για κάθε κακή σκέψη και πράξη. Όπως έσπειρε, έτσι θα θερίσει. Η Μετενσάρκωση θα φέρει ολόγυρά του όλα εκείνα τα άλλα Εγώ που έχουν υποφέρει, άμεσα ή έμμεσα, εξαιτίας του ή έχουν ευεργετηθεί απ'αυτό . Θα ριχτούν από τη Νέμεση στον δρόμο του καινούριου ανθρώπου, κρύβοντας το πνευματικό ΕΓΩ, πίσω από εκείνη την καλύπτρα που ονομάζεται Αιτιατό ή σώμα των αιτίων.
Πνεύμα και Ψυχή
Η Ζωή εκδηλώνεται με δύο όψεις: ως Πνεύμα και Ύλη. Αυτές οι δύο όψεις είναι η στόφα από την οποία κατασκευάζεται ο κόσμος. Κατά την εκδήλωση είναι αλληλοεξαρτώμενες και ενωμένες συνθέτουν τη ζωή.
Το Πνεύμα είναι η Μεγάλη Πνοή, η δύναμη και η καθοδηγητική διάνοια στο απέραντο πεδίο της κοσμικής εξέλιξης. Η ύλη αποτελεί τη βάση όλων των αντικειμενικών πεδίων και σωμάτων της Φύσης.
Το Πνεύμα είναι άϋλο, άμορφο και είναι το μόνο πραγματικό και αιώνιο τμήμα της ύπαρξής μας. Καθετί στον άνθρωπο εκτός από το πνεύμα του, είναι πρόσκαιρο.
Ψυχή, από το ρήμα ψύχω, σημαίνει την κίνηση και τη διαφοροποίηση. Είναι το αποτέλεσμα της ένωσης του πνεύματος και της ουσίας-ύλης. Είναι το όχημα του πνεύματος. Διαμέσου της ψυχής οι εγγενείς δυνάμεις της Μονάδας του Φωτός (πνεύμα) μεταφέρονται σε όλα τα πεδία της εκδήλωσης.
Έτσι διαμορφώνεται μια καθοδική κλίμακα διαφοροποίησης από το πνευματικό προς το φυσικό πεδίο του σύμπαντος και η ψυχή ως το εργαλείο της προοδευτικής έκπτυξης των εγγενών θείων δυνάμεων διερχόμενη τα πεδία, προσαρμόζεται αναγκαστικά στην ύλη τους. Γι'αυτό το βύθισμα της Μονάδας-Ψυχής στο σύμπαν ονομάζεται «Ο Κύκλος της Ανάγκης».
Υπάρχει μια διαρκής πίεση από το πνεύμα μέσα μας στο να αναπτύξει εργαλεία διαμέσου των οποίων να μπορεί να εκδηλώνει τις δυνατότητές του. Τα βασίλεια της Φύσης – ορυκτό, φυτικό, ζωικό, ανθρωπότητα, Νοήμονα Όντα, Θεία Όντα - είναι τα είδη της Ζωής, που δείχνουν την κατά τάξη σταδιακή ανάδυση των ανταποκρινόμενων προσαρμογών. Και η ενεργούσα αρχή είναι πάντοτε «από μέσα προς τα έξω», ενώ το όχημα που χρησιμοποιεί η εγγενής θεία δύναμη για να συνδεθεί με το εκάστοτε πεδίο και είδος ζωής είναι πάντοτε ένας ενδιάμεσος κρίκος που την ονομάζουμε ψυχή.
Στο πνευματικό πεδίο η Ψυχή είναι μια στήλη Φωτός. Το Φως βυθιζόμενο προς τα πεδία πυκνότερης ουσίας-ύλης, ενδύεται πυκνότερα πέπλα κι αυτό οριοθετεί τη θεία Μονάδα ως προς την έκφραση του καθαρού φωτός της. Σε τούτο οφείλονται οι διαφορετικές ονομασίες της ψυχής. Ως προς τον άνθρωπο έχει πνευματική ψυχή, ανθρώπινη ψυχή και ζωώδη ψυχή. Από τις τρεις μόνον η πνευματική είναι αιώνια.
Η ύπαρξή μας έχει τη ρίζα της στη θεία Μονάδα, που γίνεται Πνευματική Ψυχή και στη συνέχεια Πνευματικό Εγώ, μετά Μετενσαρκούμενο Εγώ ή ανθρώπινη ψυχή και τελικά «προσωπικό εγώ». Η Πνευματική Ψυχή είναι εκείνο το τμήμα της φύσης που είναι αιώνιο και παραμένει ως μία αθάνατη ατομικοποιημένη Οντότητα έως το τέλος του πλανητικού μανβαντάρα.
Εθνικό και Φυλετικό Κάρμα
Το Κάρμα δεν μπορεί να προσδιοριστεί τόσο αυστηρά στις συνέπειες ώστε να φαίνεται ότι κάθε ατομικό περιβάλλον και οι ιδιαίτερες συνθήκες της ζωής στις οποίες βρίσκεται κάποιος, δεν είναι τίποτε άλλο παρά το ανταποδοτικό Κάρμα που το άτομο προκάλεσε σε μια προηγούμενη ζωή.
Το σύνολο του ατομικού Κάρμα γίνεται Κάρμα του έθνους στο οποίο ανήκουν ορισμένα άτομα, και περαιτέρω, το συνολικό άθροισμα του Εθνικού Κάρμα είναι Κάρμα όλου του κόσμου. Οι συμφορές δεν αφορούν αποκλειστικά στο άτομο ή ακόμα και στο έθνος, είναι λίγο-πολύ παγκόσμιες.
Η αλληλεξάρτηση της ανθρωπότητας είναι η αιτία αυτού που ονομάζεται Διανεμητικό Κάρμα, του μοναδικού νόμου που έχει να προτείνει τη λύση στο μεγάλο ζήτημα της συλλογικής δυστυχίας και της απαλλαγής απ' αυτήν. Επιπλέον, είναι απόκρυφος νόμος το ότι κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να υψωθεί πάνω από τις ατομικές του αδυναμίες, χωρίς να ανυψώσει έστω και λίγο το συνολικό σώμα του οποίου αποτελεί αναπόσπαστο μέρος. Παρόμοια, κανείς δεν μπορεί να αμαρτήσει ούτε και να υποστεί τις συνέπειες της αμαρτίας μόνος του. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει «χωριστικότητα». Η εγγύτερη προσέγγιση σε αυτή την εγωιστική κατάσταση, που επιτρέπουν οι νόμοι της ζωής, βρίσκεται στην πρόθεση ή στο κίνητρο.[13]
Η δυστυχία κάθε έθνους ή φυλής είναι το άμεσο αποτέλεσμα των τάσεων των Εγώ που αποτελούν τη φυλή ή το έθνος. Παρέβησαν τους νόμους της αρμονίας. Αυτό το σύνολο των Εγώ πρέπει να συνεχίσει να ενσαρκώνεται συνέχεια μέσα στους κόλπους του έθνους ή της φυλής έως ότου αντιμετωπίσουν όλοι μαζί μέχρι τέλους τις προκληθείσες αιτίες. Αν και το έθνος μπορεί να εξαφανιστεί για ένα διάστημα ως φυσική ύπαρξη, τα «εγώ» που το σχημάτισαν δεν εγκαταλείπουν τον κόσμο, αλλά εμφανίζονται ως δημιουργοί κάποιου νέου έθνους στο οποίο πρέπει να συνεχίσουν το έργο τους και να τιμωρηθούν ή να ανταμειφθούν σύμφωνα με το Κάρμα τους.
Δεν θα μπορούσε το Κάρμα να επαναδιευθετήσει την ισορροπία της δύναμης στην παγκόσμια ζωή και πρόοδο, εκτός εάν είχε μια ευρεία και γενική γραμμή δράσης. Το δε εθνικό κάρμα θα μπορούσε να ισορροπήσει όταν κάθε άτομο συμβάλλει στο γενικό καλό στο μέτρο των δυνατοτήτων του σε χρήματα, εργασία και εξευγενισμένες σκέψεις.
Εάν οι παρούσες ζωές μας εξαρτώνται από την εξέλιξη συγκεκριμένων αρχών που έχουν αναπτυχθεί από τα σπέρματα που άφησε μια προηγούμενη ύπαρξη, ο νόμος ισχύει πράγματι σε ό,τι αφορά το μέλλον. Κάθε μικρόψυχη και ιδιοτελής πράξη μας φέρνει οπισθοδρόμηση και όχι πρόοδο, ενώ κάθε ευγενής σκέψη και ανιδιοτελής πράξη είναι ένα σκαλοπάτι προς ανώτερα και ενδοξότερα επίπεδα ύπαρξης.
«Το Κάρμα είναι και ευσπλαχνικό και δίκαιο. Η Χάρη και η Δικαιοσύνη είναι οι δύο πόλοι του μοναδικού Συνόλου. Το έλεος δίχως τη δικαιοσύνη δεν υφίσταται στις λειτουργίες του Κάρμα. Αυτό που ο άνθρωπος ονομάζει «χάρη» και «δικαιοσύνη», προέρχεται από τη δική του κρίση που είναι ατελής, λαθεμένη και ακάθαρτη.»[14]
Ύβρις και Νέμεσις
Στην αρχαιοελληνική παράδοση το Κάρμα αντιπροσωπευόταν από τις Μοίρες και ήταν οι δυνάμεις που ευθύνονταν για τα καλά και τα κακά της ζωής του θνητού, από τη γέννηση μέχρι τον θάνατό του. Έπαιρναν τη δύναμή τους από τον Δία, ο οποίος για τον λόγο αυτόν καλείται Μοιραγέτης. Στις Μοίρες υπακούουν μέχρι και οι θεοί οι οποίοι έχουν μεν τη δύναμη να την αλλάζουν, μια αλλαγή όμως τέτοια θα διατάρασσε την αρμονία του σύμπαντος κόσμου. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και οι θεοί περιορίζονται από τον νόμο της Δικαιοσύνης.
Το κάρμα δεν είναι το ίδιο με τη μοίρα, γιατί το πρώτο στηρίζεται στην ελεύθερη βούληση ενώ το δεύτερο είναι αυτό που έχει ήδη διαγραφεί από την ελεύθερη βούληση. Μοίρα είναι το μερίδιο των αποτελεσμάτων που έχουν προκύψει από προηγούμενες δράσεις, καλές ή κακές, που έχει ο άνθρωπος να ζήσει σε κάθε του ζωή. Κανείς δεν μπορεί να αλλάξει τη μοίρα του, μπορεί όμως να επέμβει στο κάρμα του, δηλαδή στις μελλοντικές του δράσεις.
Η αρχαία ελληνική παράδοση αναφέρεται στις Μοίρες του ανθρώπου που βρίσκονται πάνω από την κούνια του όταν γεννιέται. Αυτές είναι η Άτροπος, η Λάχεσις και η Κλωθώ, η πρώτη να αντιπροσωπεύει το παρελθόν, η δεύτερη το μέλλον και η τρίτη το παρόν.
Η πρώτη Μοίρα, η Κλωθώ (συμβολίζει το παρόν), γνέθει το νήμα της ζωής, η δεύτερη, η Λάχεσις (το μέλλον), μοιράζει τους κλήρους, καθορίζει τι θα "λάχει" στον καθένα. Η τρίτη Μοίρα, τέλος, η Άτροπος (το παρελθόν), κόβει χωρίς τον παραμικρό δισταγμό, όταν έρθει η ώρα, την κλωστή της ζωής των ανθρώπων. Η Άτροπος αντιπροσωπεύει αυτό που δεν αλλάζει κι αυτό είναι «η μοίρα».
Ελάχιστα γνωρίζουμε για τη Νέμεση, αυτή την αρχαιότατη θεότητα, που το όνομά της σημαίνει τη θεία δίκη. Είναι αυτή που ανελάμβανε την τιμωρία του θνητού όταν η συμπεριφορά του χαρακτηριζόταν από θράσος, ασέβεια και αλαζονεία, τέτοιας φύσης που υπερέβαινε κάθε όριο τάξης και νόμου.
... «Σοφοί όσοι λατρεύουν τη Νέμεση» όπως λέει ο χορός στον Προμηθέα. Κι άλλο τόσο απερίσκεπτοι, όσοι πιστεύουν ότι η θεά μπορεί να εξευμενίζεται με οιεσδήποτε θυσίες και προσευχές ή ότι μπορεί να χαράξει άλλη πορεία από αυτήν που έχει πάρει. «Οι τρίμορφες Μοίρες και οι Ερινύες που ποτέ δεν λησμονούv» είναι τα σύμβολά της πάνω στη γη, και εμείς τα έχουμε δημιουργήσει. Δεν υπάρχει επιστροφή από τα μονοπάτια όπου περιφέρεται κυκλικά. Αυτά τα μονοπάτια, όμως, εμείς τα σχηματίσαμε, γιατί εμείς τα ετοιμάζομε συλλογικά ή ατομικά. Το Κάρμα - Νέμεση είναι συνώνυμο της ΠΡΟΝΟΙΑΣ χωρίς σχεδιασμό, καλοσύνη και κάθε άλλο πεπερασμένο χαρακτηριστικό και προσδιορισμό, που της αποδόθηκε χωρίς φιλοσοφική σκέψη. [15]
Ένας αποκρυφιστής ή φιλόσοφος ποτέ δεν μιλάει για Θεία Πρόνοια, αλλά την ταυτίζει με τη Νέμεση-Κάρμα. Διδάσκει πως η δύναμη αυτή φυλάει και προστατεύει τον καλό άνθρωπο σε αυτή τη ζωή, όπως και στις μελλοντικές ζωές και τιμωρεί τον κακό μέχρι την έβδομή του μετενσάρκωση, έως ότου δηλαδή το αποτέλεσμα της διαταραχής αναπροσαρμοσθεί τελειωτικά.
Το Κάρμα είναι ένας φυσικός, απρόσωπος νόμος της ηθικής αιτίας και του αποτελέσματος και δεν έχει καμία σχέση με τους βαθμούς τιμωρίας ή συγχώρεσης των αμαρτημάτων. Ο καρμικός νόμος είναι παγκόσμιος, εφαρμόζεται αυτόματα παντού και πάντοτε. Τον υπερβαίνουν ή τον διαχειρίζονται μόνον όσοι απελευθερώνονται από τον κύκλο της επαναγέννησης σε φυσικά σώματα. Και αυτοί έχουν κατακτήσει αυτή την απελευθέρωσή τους μέσω μιας πνευματικής πειθαρχίας που οδήγησε στην απόσπαση από τα αποτελέσματα των δράσεών τους.
Το Κάρμα δεν δημιουργεί τίποτα ούτε σχεδιάζει τίποτα. Ο άνθρωπος είναι αυτός που σχεδιάζει και δημιουργεί τις αιτίες και ο Καρμικός νόμος προσαρμόζει τις συνέπειες, προσαρμογή που δεν είναι πράξη, αλλά παγκόσμια αρμονία, που έχει πάντα την τάση να επανέρχεται στην αρχική της θέση, σαν το κλαδί του δέντρου που έχοντας λυγίσει πάρα πολύ, τινάζεται πάλι στη θέση του με ανάλογη δύναμη.
Η ανθρώπινη σκέψη συμπεριλαμβάνει την επιθυμία, η θέληση-επιθυμία βρίσκει τα μέσα της πραγμάτωσής της και ο συνδυασμός της σκέψης και της βούλησης φέρνει το αποτέλεσμα της δράσης. Είναι, λοιπόν, προφανές ότι η επιθυμία χρωματίζει την σκέψη καλά ή άσχημα και ανάλογη της σκέψης είναι η πράξη.
Έτσι το κάρμα είναι το αποτέλεσμα των δικών μας σκέψεων, επιθυμιών και τάσεων. Στην πραγματικότητα, δεν υπάρχει καλό ή κακό κάρμα. Ο καθένας και η ζωή του καθενός είναι το αποτέλεσμα των δικών του απόψεων και πράξεων που προσδιορίζουν όχι μόνο την παρούσα του ζωή αλλά και τις επόμενες ενσαρκώσεις του. Το καλό και το κακό είναι οι αφορμές που δίνονται στη βούληση του ατόμου να επιλέξει ανάμεσα στα δύο ώστε να ικανοποιήσει τις επιθυμίες του. Αυτή η διαδικασία φέρνει την εμπειρία η οποία αξιολογείται από το πόσο κοντά ή μακριά βρίσκεται η επιθυμία-σκέψη-δράση από το αρχέτυπο της Αρμονίας. Το Θείο Αρχέτυπο είναι Δικαιοσύνη-Αλήθεια-Αγάπη και Θυσία για το σύνολο της Ζωής και ο άνθρωπος περιστρέφεται σε ατομικούς κύκλους που λέγονται μετενσαρκώσεις μακριά από το Θείο Αρχέτυπο έως ότου το αντιληφθεί, το κατανοήσει, το ενστερνιστεί και το εφαρμόσει.
Μπορούμε να αλλάξουμε το κάρμα μας;
Ναι, μπορούμε αρκεί να αποφασίσουμε να αλλάξουμε τις σκέψεις, τις επιθυμίες, τις συνήθειες και τις τάσεις μας. Παρατηρώντας τη συμπεριφορά μας και τις συνέπειές της στη διάρκεια της ζωής μας, αν διαθέτουμε και την ελάχιστη διάκριση – που σημαίνει ότι δεν είμαστε απόλυτα βυθισμένοι στην ταραγμένη θάλασσα της εγωπάθειας, της απληστίας και της λαγνείας των αισθήσεων – τότε ναι, μπορούμε να το αλλάξουμε. Θα πρέπει όμως να το αποφασίσουμε από το βάθος της καρδιάς μας και να αλλάξουμε πράγματι συμπεριφορά. Τότε επέρχεται μια προοδευτική αλλαγή προς το καλύτερο που μας φέρνει περισσότερη διαύγεια και κατανόηση ως προς τον σκοπό της ζωής, και μας κάνει να αντέχουμε τα καρμικά μας βάρη.
Κατανοώντας την αρχή του Κακού, που είναι τα μικροσυμφέροντα του προσωπικού «εγώ», αναλαμβάνοντας την ευθύνη των επιλογών και των πράξεών μας, μπορούμε να αλλάξουμε τις τάσεις μας και κατά συνέπεια το κάρμα μας. Εξάλλου αυτός είναι ο σκοπός της ύπαρξής μας στη γη. Να μαθαίνουμε μέσω ατομικής εμπειρίας και αυτό-προσπάθειας, να κατανοούμε τους νόμους και τον σκοπό της εξέλιξης και τελικά να αποφασίσουμε την εφαρμογή του παγκόσμιου Νόμου σε όλες τις όψεις της προσωπικότητάς μας. (νους, επιθυμία, σώμα)
Το Κάρμα δεν δημιουργεί ούτε σχεδιάζει τίποτα. Ο άνθρωπος είναι αυτός που σχεδιάζει και δημιουργεί τις αιτίες και ο Καρμικός νόμος προσαρμόζει τις συνέπειες. Η προσαρμογή αυτή δεν είναι πράξη, αλλά παγκόσμια αρμονία, που έχει πάντα την τάση να επανέρχεται στην αρχική της θέση, σαν το κλαδί του δέντρου που έχοντας λυγίσει πάρα πολύ, ξανατινάζεται στη θέση του με ανάλογη δύναμη.
Το Κάρμα ποτέ δεν συρρικνώνει τη διανοητική και ατομική ελευθερία. Αντιθέτως, η μελέτη του νόμου και ο στοχασμός πάνω του, αποκαλύπτει και ρίχνει φως στην άγνοια και την ημιμάθεια του κόσμου περί αυτού. Η γνώση του Κάρμα είναι η αρχή και το τέλος της Γνώσης του σύμπαντος, του ανθρώπου και του σκοπού της εξέλιξης. Η γνώση και η κατανόηση αυτού του νόμου φέρνει την επίγνωση της ελευθερίας της βούλησης και των συνεπειών της. Δίνει επίσης τη διάκριση και τη σοφία στο άτομο να αντιλαμβάνεται τα όρια της ελευθερίας του, γιατί ό,τι υπάρχει στο σύμπαν είναι περιορισμένο-οριοθετημένο. Και είναι ο Νόμος που επιστρατεύει τον περιορισμό όπου και όταν χρειάζεται. Αυτό λέγεται Ανταπόδοση και διαμέσου αυτής της αναγκαστικής προσαρμογής μας μαθαίνουμε να υπολογίζουμε τα όριά μας και να σεβόμαστε τον Νόμο.
Μπορεί ο Πνευματικός Διδάσκαλος να αλλάξει το κάρμα μας;
Είναι γνωστό ότι η ανθρωπότητά μας υπάρχει κάτω από τον ίσκιο και την προστασία της Ερμητικής Αλύσου των τελειωμένων Όντων που ανήκουν στην πνευματική και νοητική σφαίρα της συμπαντικής ζωής.
Κίνητρο της ύπαρξής τους και της δράσης τους είναι η συμπόνια, το έλεος και η ευσπλαχνία τους προς το γένος των ανθρώπων. Η συνεχής παρουσία και βοήθειά τους ως προς τον εξαγνισμό και την εκπαίδευση της γήϊνης φύσης, καταγράφεται στην προοδευτική εξέλιξη της πλανητικής μας ζωής, η οποία θα ήταν ακόμη στα σπάργανα της νοητικής εξέλιξης, δίχως τη δική τους συμπαράσταση, έργου και αδιάκοπης θυσίας εκ μέρους τους.
Ο ΝΟΜΟΣ είναι το ΜΕΤΡΟ της εκδηλωμένης ζωής. Το Κάρμα είναι το δίπολο Ελέους και Δικαιοσύνης. Πολλοί λένε ότι το Κάρμα είναι ανελέητο τόσο όσο και ο βιβλικός Θεός. Όμως, μήπως η απόλυτη δικαιοσύνη είναι το μέγιστο έλεος; Πολλοί νομίζουν ότι το έλεος βοηθάει στη διαφυγή από την κακή συνέπεια. Όμως αυτό δεν θα ήταν άδικο για όσους βλάφτηκαν από την κακή δράση; Ας μην ξεχνάμε ότι το Κάρμα είναι: η απαρέκλιττη και αλάθητη τάση στο σύμπαν που αποκαθιστά την ισορροπία και λειτουργεί ασταμάτητα. Το Κάρμα είναι έμφυτος νόμος και απρόσωπος στη λειτουργία του. Αυτό μπορεί κάποιος να το εκλαμβάνει ως «ανελέητο» αλλά συμβαίνει γιατί ο άνθρωπος θέλει να γλιτώνει από τις δυσάρεστες συνέπειες των δράσεών του.
Οι πνευματικοί μας Δάσκαλοι έχουν τη δυνατότητα να αναπροσαρμόσουν το καρμικό αποτέλεσμα μεταφέροντάς το, δίχως να το αποσβέσουν, σε μια άλλη στιγμή και κατάσταση ζωής και συνειδητότητας. Τότε, που το άτομο θα έχει αποδυναμώσει το κακό του κάρμα μέσω αντιθέτων δράσεων, τέτοιων όπως είναι η ανιδιοτέλεια και θυσία του ατόμου για το ατομικό και το συλλογικό καθήκον.
Η αναδιάρθρωση ενός χρέους δεν εξαλείφει το ίδιο το χρέος. Ο νόμος βρίσκεται πάντοτε εκεί για να το προσαρμόσει μέσω αποτελεσμάτων στην αρχική του αρμονία και αυτό το χρέος μπορεί και μεταφέρεται όχι μόνο από ζωή σε ζωή αλλά και από μανβαντάρα σε μανβαντάρα.[16]
Και όταν αυτό το χρέος προς την παγκόσμια αρμονία δεν πραγματοποιείται σε διαστήματα καθορισμένα από την παγκόσμια Εξέλιξη, τότε το αθάνατο πνευματικό Εγώ που επί αιώνες εμψύχωνε τη γήινη προσωπικότητα αποσύρεται και η σκιά που απομένει, επιστρέφει στην αποθήκη των στοιχείων της φύσης από την οποία θα αναδυθεί στη διάρκεια ενός επόμενου κύκλου για να εισέλθει και πάλι στη διαδικασία της ατομικοποίησης και της εξέλιξης με στόχο την ανάπτυξη και ολοκλήρωση της θείας αυτο-συνειδητότητας.
Όμως και αυτή η επαναληπτική ευκαιρία που δίνεται από τον Θείο Νομοθέτη δεν είναι μια πράξη ΕΛΕΟΥΣ προς την ατομική ζωή που δεν κατάφερε να συνειδητοποιήσει και να εφαρμόσει τον αιώνιο Νόμο;
[1] Μυστική Δοξασία, ΙΙ 304, Εκδόσεις Πνευματικός Ήλιος
[2] ΜΔ ΙΙ 304
[3] Το Κλειδί της Θεοσοφίας, 11.2.1, Θεοσοφικές Εκδόσεις 1959
[4] ΜΔ Ι, 643
[5] Το Κλειδί της Θεοσοφίας, σ. 189, Θεοσοφικές Εκδόσεις 1959
[6] Μ.Δ.ΙΙ 303 υπ.
[7] Μ.Δ. Ι 644
[8]Κ.Θ., σ.190
[9] Κ.Θ. 8.2.11ή σ.194
[10] ΜΔ Ι 639
[11] ΜΔ Ι 643
[12] Σκάντας: είναι τα σπέρματα πάνω στα οποία καταγράφονται οι δράσεις του ανθρώπου και μεταφερόμενα από ζωή σε ζωή προσδιορίζουν τα χαρακτηριστικά της νέας προσωπικότητας. Είναι πέντε και είναι τα εξής: α) η μορφή β) η αντίληψη γ) η συνειδητότητα δ) η δράση ε) η γνώση.
[13] Κ.Θ. σ.186
[14] Ου.Τζατζ, Αφορισμοί του Κάρμα
[15] ΜΔ Ι 643
[16] Μανβαντάρα: όρος σανσκριτικός που αποδίδει την παρουσία του κόσμου ως σύμπαν. Η απουσία του σύμπαντος από τον Χώρο, λέγεται Πραλάγια. Το λέμε επίσης Μέρα και Νύχτα του Μπράχμα.
Η Ασπασία Παπαδομιχελάκη είναι συγγραφέας και ιδρυτικό μέλος του Θεοσοφικό Κίνημα - Αθήνα ULT
Via Ιδεότοπος
