«Ψυχοσωματικό είναι αυτό που σου συμβαίνει»… όλοι το λέμε. Εκτός όμως από εμάς, το λένε και έρευνες από έγκριτα πανεπιστήμια και αναγνωρισμένοι επιστήμονες, που αποδεικνύουν ότι έχουμε τη δύναμη να αξιοποιήσουμε το νου και την φαντασία μας, για να πετύχουμε εκπληκτικά ευεργετικά αποτέλεσματα στο σώμα μας, στην εξωτερική μας εμφάνιση και κατά συνέπεια στην ψυχολογία μας.
Ο νους γυμνάζει το σώμα
Οι επιστήμονες προσπάθησαν επί δεκαετίες να βρουν τον καλύτερο τρόπο για να αποκτήσει ένα σώμα δυνατούς, καλοσχηματισμένους μυς. Το δεδομένο ήταν: αν δεν ιδρώσεις, αποτέλεσμα δεν βλέπεις. Όταν όμως ήρθε η ώρα να διερευνηθεί ο πραγματικός ρόλος του εγκεφάλου στη μυική ανάπτυξη, το επιστημονικό κατεστημένο δέχτηκε ένα ισχυρό σοκ.
Μια μελέτη που πραγματοποιήθηκε στο Bishop’s University στο Κεμπέκ του Καναδά, εστιάστηκε σε τρεις ομάδες ατόμων. Η πρώτη ακολούθησε τη συνηθισμένη ζωή της, η δεύτερη ασκήθηκε 3 φορές εβδομαδιαίως γυμνάζοντας ένα συγκεκριμένο μυ και η τρίτη απλώς άκουγε οδηγίες από ακουστικά, εκτελώντας με τη φαντασία της τις ασκήσεις της δεύτερης ομάδας.
Όπως αποδείχτηκε, η πρώτη ομάδα δεν είχε κανένα αποτέλεσμα, η δεύτερη αύξησε τη δύναμη του συγκεκριμένου μυός κατά 28% και η τρίτη, που απλώς φανταζόταν ότι ασκείται, δυνάμωσε τον μυ κατά 24%!
Τελικά κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η βιωματική εμπειρία και η φανταστική ενέργεια έχουν το ίδιο ακριβώς αποτέλεσμα στη συμπεριφορά και στον εγκέφαλο. Δηλαδή είτε κάνεις κάτι με τη φαντασία σου είτε το κάνεις πραγματικά, το σώμα αντιδρά με τον ίδιο τρόπο.
Να πηγαίνεις στη δουλειά σαν να πηγαίνεις στο γυμναστήριο
Σύμφωνα με την ψυχολόγο – ερευνήτρια και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου του Harvard Ellen Langer, αν κάποιος θεωρήσει την καθημερινή εργασία του σαν μια άσκηση που ωφελεί την υγεία του, θα δει την οργανική του κατάσταση να βελτιώνεται.
Στην πρωτοποριακή μελέτη της ψυχολόγου, οι επιστήμονες εξήγησαν στο μισό προσωπικό καθαριότητας ενός μεγάλου ξενοδοχείου πως οι καθημερινές εργασίες που έκαναν ήταν ό,τι χρειαζόταν το σώμα τους για να γίνει πιο υγιές, ενώ δεν έκαναν καμία αντίστοιχη ενημέρωση στις υπόλοιπες εργαζόμενες.
Τέσσερις εβδομάδες αργότερα οι ενημερωμένες καμαριέρες έχασαν βάρος, ελάττωσαν την πίεση του αίματος και το ποσοστό του λίπους στο αίμα, έχασαν πόντους στην περιοχή της μέσης και μείωσαν τον δείκτη μάζας σώματος σε αντίθεση με τις άλλες μισές συναδέλφους τους, οι οποίες δεν παρουσίασαν καμία σωματική μεταβολή.
Πώς συνέβη αυτό;
Απλά οι πρώτες πίστεψαν ότι η δουλειά τους ήταν ικανή να προξενήσει θετικές αλλαγές στο σώμα τους.
Όπως φάνηκε, ο εγκέφαλος των γυναικών ανταποκρίθηκε θαυμάσια στην νέα προοπτική που του δόθηκε. Σύμφωνα με την Ellen Langer: «Οι αντιλήψεις αλλάζουν το σώμα και το βάρος σας. Αν πιστεύετε ότι ασκείστε, το σώμα σας μπορεί να ανταποκριθεί σαν να γυμνάζεται πραγματικά. Δεν νομίζω ότι ο κόσμος έχει καταλάβει πόσο βαθειά είναι η επίδραση του νου στη φυσική μας κατάσταση».
Επιστροφή στη νιότη
Στις αρχές του 2010 ήρθαν στην επιφάνεια τα αποτελέσματα ενός παράξενου πειράματος, που παρέμενε μέχρι τώρα κρυφό. Το πείραμα πραγματοποιήθηκε το 1979 από την ίδια ψυχολόγο : Ένας αριθμός ηλικιωμένων χωρίστηκε σε δυο ομάδες και μεταφέρθηκε σε ένα απομονωμένο ησυχαστήριο έξω από τη Βοστώνη.
Η πρώτη ομάδα διέμεινε σε ένα τεχνητό περιβάλλον, όπου ο χρόνος είχε γυρίσει μια εικοσαετία πίσω (στo 1959). Οι συμμετέχοντες καλούνταν, υποκρινόμενοι, να ενεργούν και να συζητούν σαν να ζούσαν την εποχή που ήταν 20 χρόνια νεότεροι. Μέσα στο καταφύγιό τους άκουγαν μουσική και έβλεπαν ταινίες της περιόδου εκείνης, μιλούσαν για τον Κάστρο, την Αβάνα και την εκτόξευση του πρώτου δορυφόρου της NASA.
Μια εβδομάδα μετά η ομάδα των ηλικιωμένων που έζησε πάλι τον νεότερο εαυτό της ξανάνιωσε στην κυριολεξία. Ένας άνδρας πέταξε το μπαστούνι του, άλλος ήταν έτοιμος να παίξει ποδόσφαιρο και όλοι μετέφεραν μόνοι τους τις βαλίτσες τους.
Οι μετρήσεις που πραγματοποίησε η Langer απέδειξαν ότι όλες οι παράμετροι της υγείας των ηλικιωμένων αυτής της ομάδας, η οποία είχε γυρίσει πίσω στο χρόνο, είχαν βελτιωθεί περισσότερο από αυτές της δεύτερης ομάδας. Η μνήμη, οι γνωστικές ικανότητες, η ταχύτητα του βηματισμού, η επιδεξιότητα, η όραση και η ακοή τους ήταν εντυπωσιακά ανανεωμένες, ενώ η αρθρίτιδα είχε περιοριστεί και η πίεση του αίματος είχε μειωθεί.
Η Dr Langer δημοσίευσε τα στοιχεία αυτής της μελέτης το 1981 με συνοπτικό τρόπο, φοβούμενη, ως νέα ακαδημαϊκός τότε, μήπως απορριφθεί. Μετά από 30 χρόνια συνεχούς έρευνας πάνω στα θέματα της διασύνδεσης νου και σώματος και διαθέτοντας πλέον την αυτοπεποίθηση μιας αναγνωρισμένης καθηγήτριας του Harvard, αποφάσισε να εκθέσει όλα τα γεγονότα.
Η άποψή της σχετικά με τα γηρατειά είναι :
Ενθαρρύνοντας το μυαλό των ηλικιωμένων να σκέφτεται σαν να ήταν νεότερο, το σώμα ακολουθεί και γίνεται και αυτό νεότερο.
«Ψυχοσωματικό είναι» λέμε και στο μυαλό των περισσοτέρων αυτή η διαπίστωση έχει αρνητική φόρτιση. Το ευχάριστο είναι ότι είναι στο χέρι μας και κυρίως στο μυαλό μας, στον τρόπο που σκεφτόμαστε, στις προτεραιότητες και στις επιθυμίες μας, η ψυχοσωματική διεργασία να έχει θετικό πρόσημο και αποτέλεσμα.
Πες το, πίστεψέ το και θα γίνει. Αν βγει από την ψυχή σου και το μυαλό σου το υποστηρίξει, το σώμα σου δεν έχει καμία άλλη επιλογή. Θα υπακούσει και θα εφαρμόσει.
Αν πιστεύεις ότι είσαι γέρος, είσαι γέρος. Αν πιστεύεις ότι είσαι νέος, είσαι νέος. Αν πιστεύεις ότι έχεις δυνάμεις, μπορείς να κάνεις το αδύνατο. Αν πιστεύεις ότι δεν έχεις δυνάμεις, είναι αδύνατο να κάνεις οτιδήποτε.
Σκέψου, αποφάσισε και κάνε. Το σώμα σου δεν ακούει κανέναν άλλο. Μόνο εσένα.
Η Ellen Jane Langer είναι καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ. το 1981, έγινε η πρώτη γυναίκα που ασχολήθηκε ποτέ με την ψυχολογία στο Χάρβαρντ. Ο Langer μελετά την ψευδαίσθηση του ελέγχου, της λήψης αποφάσεων, της γήρανσης και της θεωρίας της ευαισθητοποίησης